صفت همستلفظ حرف با آهستگی و ضعف و بدون جوهر، از صفات اصلی حروف را صفات هَمس گویند. ۱ - تعریف«همس» در لغت به معنای مخفی بودن، صدای آهسته، ضعیف و بی جوهر است. برخی از حروف به سبب ضعفی که در آن‌ها است، هنگام تلفظ آن‌ها، آواز به حدی فروگذاشته می‌شود که جوهر صوت در آن حروف ظاهر نمی‌شود؛ این حالت را در علم تجوید ، صفت همس گویند. در این حالت، نَفَس قطع نشده است؛ بلکه جریان دارد و حرف با آهستگی و ضعف تلفظ می‌شود. ۲ - حروف مهموسهاین صفت در مقابل صفت جهر و از صفات اصلی حروف است. حروف دارای صفت همس را حروف مهموسه گویند؛ مانند:س، ش، … [۱]
صبره، علی، العقد الفرید فی فن التجوید، ص۴۰.
[۲]
فاضل گروسی، عبد الحسین، تجوید استدلالی، ص ۱۳۵-۱۳۶.
[۳]
موسوی بلده، محسن، حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم، ج۲، ص۵۰.
[۴]
بیگلری، حسن، سرالبیان فی علوم القرآن، ص۱۶۸.
[۵]
پور فرزیب مولایی، ابراهیم، تجوید جامع، ص۵۲.
[۶]
محیسن، محمدسالم، الرائد فی تجوید القرآن، ص۴۷.
[۷]
قرطبی، عبد الوهاب بن محمد، الموضع فی التجوید، ص۸۸.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «صفات هَمس». |